Autyzm: Różnice pomiędzy wersjami
Nie podano opisu zmian |
Nie podano opisu zmian |
||
(Nie pokazano 3 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
Autyzm jest szerokim zjawiskiem wynikającym z mniej lub bardziej nietypowej budowy układu nerwowego, zwłaszcza mózgu. | Autyzm jest szerokim zjawiskiem wynikającym z mniej lub bardziej nietypowej budowy układu nerwowego, zwłaszcza mózgu. Kluczową cechą wyróżniającą osoby autystyczne jest zaburzenie funkcjonowania [[Empatia poznawcza|empatii poznawczej]], czyli zmysłu pozwalającego "widzieć" i rozpoznawać cudze emocje. Osoby autystyczne nie umieją z tego powodu intuicyjnie rozpoznać emocji innych osób ani przewidzieć ich reakcji emocjonalnej. Powoduje to szereg [[Problemy komunikacyjne|problemów komunikacyjnych]] i [[Problemy społeczne|społecznych]], gdyż społeczeństwo uważa "uwzględnianie cudzych emocji" za normę (patrz [[Problem podwójnej empatii|problem podwójnej empatii]], [[Empatia neurotypowa|empatia neurotypowa]] i [[Empatia autystyczna|empatia autystyczna]]). | ||
Oprócz zaburzenia empatii poznawczej, kolejnym kryterium autyzmu jest pewna [[Sztywność myślenia|sztywność myślenia]], [[Potrzeba powtarzalności i przewidywalności|potrzeba powtarzalności i przewidywalności]] i ogólna niechęć do zmian. | |||
Oprócz zaburzenia empatii poznawczej, kolejnym kryterium autyzmu jest pewna [[Sztywność myślenia|sztywność myślenia]], [[Potrzeba powtarzalności|potrzeba powtarzalności]] i ogólna niechęć do zmian. | |||
== Dodatkowe cechy autyzmu == | == Dodatkowe cechy autyzmu == | ||
Linia 10: | Linia 7: | ||
* [[Problemy sensoryczne|problemy sensoryczne]] dotyczące jednego lub więcej zmysłów | * [[Problemy sensoryczne|problemy sensoryczne]] dotyczące jednego lub więcej zmysłów | ||
* [[Zaburzenia filtrowania sensorycznego|zaburzenia filtrowania sensorycznego]] | * [[Zaburzenia filtrowania sensorycznego|zaburzenia filtrowania sensorycznego]] | ||
* [[MIBS|reakcje MIBS]], czyli reakcje układu nerwowego na [[Przebodźcowanie|przebodźcowanie]] | |||
* [[Stimming|stimming]] | * [[Stimming|stimming]] | ||
* pewna "niezgrabność" w poruszaniu się | * pewna "niezgrabność" w poruszaniu się | ||
Linia 26: | Linia 24: | ||
* Autyzm nie jest chorobą - nie da się go "wyleczyć" | * Autyzm nie jest chorobą - nie da się go "wyleczyć" | ||
* Autyzm dotyczy też dorosłych, nie tylko dzieci. Po prostu dorośli lepiej się [[Maskowanie|maskują]] | * Autyzm dotyczy też dorosłych, nie tylko dzieci. Po prostu dorośli lepiej się [[Maskowanie|maskują]] | ||
* Autyzm nie oznacza braku współczucia - patrz [[empatia afektywna]] |
Aktualna wersja na dzień 14:26, 30 mar 2024
Autyzm jest szerokim zjawiskiem wynikającym z mniej lub bardziej nietypowej budowy układu nerwowego, zwłaszcza mózgu. Kluczową cechą wyróżniającą osoby autystyczne jest zaburzenie funkcjonowania empatii poznawczej, czyli zmysłu pozwalającego "widzieć" i rozpoznawać cudze emocje. Osoby autystyczne nie umieją z tego powodu intuicyjnie rozpoznać emocji innych osób ani przewidzieć ich reakcji emocjonalnej. Powoduje to szereg problemów komunikacyjnych i społecznych, gdyż społeczeństwo uważa "uwzględnianie cudzych emocji" za normę (patrz problem podwójnej empatii, empatia neurotypowa i empatia autystyczna).
Oprócz zaburzenia empatii poznawczej, kolejnym kryterium autyzmu jest pewna sztywność myślenia, potrzeba powtarzalności i przewidywalności i ogólna niechęć do zmian.
Dodatkowe cechy autyzmu
Wśród osób autystycznych często występują także na przykład:
- problemy sensoryczne dotyczące jednego lub więcej zmysłów
- zaburzenia filtrowania sensorycznego
- reakcje MIBS, czyli reakcje układu nerwowego na przebodźcowanie
- stimming
- pewna "niezgrabność" w poruszaniu się
- skłonność do układania sobie reguł na wszystko
Jednak te cechy u części osób autystycznych nie występują, więc nie są one konieczne do postawienia diagnozy.
Spektrum autyzmu
Część cech wiązanych z autyzmem może występować ale nie musi, a niektóre cechy mogą mieć różne nasilenie i mogą się manifestować w zdecydowanie różny sposób - dlatego nie ma jednolitego opisu objawów autyzmu. Wręcz przeciwnie - ilość kombinacji cech jest tak duża że prawdopodobnie nie ma dwóch osób mających taki sam zestaw. Ten zbiór wszystkich możliwych kombinacji jest nazywany spektrum autyzmu.
Można się spotkać często z podziałem spektrum na wysokofunkcjonujący i niskofunkcjonujący koniec. Podział ten jest oparty wyłącznie o zdolność samodzielnego funkcjonowania w życiu.
Czym autyzm nie jest
- Autyzm nie jest chorobą psychiczną
- Autyzm nie jest niepełnosprawnością umysłową ani upośledzeniem umysłowym
- Autyzm nie jest chorobą - nie da się go "wyleczyć"
- Autyzm dotyczy też dorosłych, nie tylko dzieci. Po prostu dorośli lepiej się maskują
- Autyzm nie oznacza braku współczucia - patrz empatia afektywna