Stimming
Stimming (stimowanie, fidgeting) - zbiór powtarzalnych zachowań autostymulacyjnych, na przykład takich jak - stukanie palcami o stół, klikanie długopisem, kręcenie pukla włosów, stukanie stopą o podłogę i wiele, wiele innych. Zachowania te występują w największym stopniu u osób osób neuro-nietypowych - zarówno autystycznych jak i mających ADHD, chociaż zdarzają się też u osób neurotypowych. U osób neuro-nietypowych stimming ma bardzo duże znaczenie regulujące układ nerwowy:
- pozwala zapobiegać przebodźcowaniu poprzez rozładowanie napięcia, albo uregulować układ nerwowy PO przebodźcowaniu
- pozwala lepiej się skupić na zadaniu - mimo że wygląda to dokładnie przeciwnie, że nie skupiamy się na zadaniu tylko "bawimy się czymś", to jednak ta stymulacja BARDZO pomaga się skupić - prawdopodobnie poprzez dostarczanie kontrolowanych i przewidywalnych bodźców, które pozwalają zignorować natłok nieprzewidywalnych bodźców z otoczenia
- pozwala nam czuć się lepiej w różnych sytuacjach (zwłaszcza społecznych), dzięki temu że robimy coś znajomego, coś powtarzalnego - spokój wynikający z potrzeby powtarzalności i przewidywalności
- u osób z ADHD pozwala rozładować potrzebę poruszania się
Stimming może przybierać bardzo wiele różnych form, w zasadzie każda prosta manualna czynność, którą można powtarzać bez skupiania się na niej, może być wykorzystana jako stimming.
Stimming gra bardzo dużą rolę u osób neuro-nietypowych i nie powinno się go zabraniać, co najwyżej należy go uregulować jeśli czynności te są uciążliwe dla innych - wtedy należy je próbować zastąpić np. przez wykorzystanie specjalnych zabawek do stimowania (stimy, fidgety, gniotki i wiele innych).
Czasami stimowanie przybiera formę działań auto-agresywnych (zwłaszcza u dzieci w niskofunkcjonującym końcu Spektrum autyzmu - np. gryzienie siebie samego, celowe uderzanie się w celu zadania sobie bólu. Takim zachowaniom raczej powinno się przeciwdziałać, jednak należy sprawdzić czy nie wynikają one z potrzeby "zagłuszenia" innego rodzaju bólu, np. płynącego z bardzo silnej nadwrażliwości sensorycznej.