Stimming

Stimming (stimowanie, fidgeting) - czyli inaczej “zachowania autostymulacyjne” - cała grupa powtarzalnych zachowań pozwalających “rozładować napięcie” i uregulować (uspokoić) układ nerwowy. Mogą to być naprawdę różne zachowania, stukanie palcami w stół lub piętą w podłogę, klikanie długopisem, obracanie czegoś w palcach, “strzelanie” stawami w palcach, kręcenie pukla włosów, miętoszenie czegoś, skubanie swojej skóry, obgryzanie paznokci, łuskanie słonecznika itp. itd. stukanie stopą o podłogę i wiele, wiele innych. W większości są to zachowania podświadome. Zabawki celowo przeznaczone do tego nazywa się stimami.

Zachowania te występują w największym stopniu u osób osób neuro-nietypowych - zarówno autystycznych jak i mających ADHD, chociaż zdarzają się też u osób neurotypowych. U osób neuro-nietypowych stimming ma bardzo duże znaczenie regulujące układ nerwowy:

• pozwala zapobiegać przebodźcowaniu poprzez rozładowanie napięcia, albo uregulować układ nerwowy PO przebodźcowaniu
• pozwala lepiej się skupić na zadaniu - mimo że wygląda to dokładnie przeciwnie, że nie skupiamy się na zadaniu tylko "bawimy się czymś", to jednak ta stymulacja BARDZO pomaga się skupić - prawdopodobnie poprzez dostarczanie kontrolowanych i przewidywalnych bodźców, które pozwalają zignorować natłok nieprzewidywalnych bodźców z otoczenia
• pozwala nam czuć się lepiej w różnych sytuacjach (zwłaszcza społecznych), dzięki temu że robimy coś znajomego, coś powtarzalnego - spokój wynikający z potrzeby powtarzalności i przewidywalności
• u osób z ADHD pozwala rozładować potrzebę poruszania się

Stimming może przybierać bardzo wiele różnych form, w zasadzie każda prosta manualna czynność, którą można powtarzać bez skupiania się na niej, może być wykorzystana jako stimming.

Stimming gra bardzo dużą rolę u osób neuro-nietypowych i nie powinno się go zabraniać, co najwyżej należy go uregulować jeśli czynności te są uciążliwe dla innych - wtedy należy je próbować zastąpić np. przez wykorzystanie specjalnych zabawek do stimowania (stimy, fidgety, gniotki i wiele innych).

Czasami stimowanie przybiera formę działań auto-agresywnych (zwłaszcza u dzieci w niskofunkcjonującym końcu spektrum autyzmu - np. gryzienie siebie samego, celowe uderzanie się w celu zadania sobie bólu. Takim zachowaniom raczej powinno się przeciwdziałać, jednak należy sprawdzić czy nie wynikają one z potrzeby "zagłuszenia" innego rodzaju bólu, np. płynącego z bardzo silnej nadwrażliwości sensorycznej.