Problemy sensoryczne: Różnice pomiędzy wersjami

Aktualna wersja na dzień 22:59, 10 lip 2024

Problemy sensoryczne to termin zbiorczy określający sytuację, kiedy jeden lub więcej zmysłów funkcjonuje w nietypowy sposób, zakłócając lub utrudniając funkcjonowanie osoby dotkniętej problemem, albo wręcz doprowadzając do przebodźcowania gdy bodźce są zbyt silne przez dłuższy okres czasu. Znane są przypadki wśród osób z autyzmem niskofunkcjonującym u których zmysły są do tego stopnia wrażliwe, że normalne codzienne bodźce powodują przeszywający ból (np. zwykła rozmowa, zwykły poziom światła) i praktycznie uniemożliwiają normalne funkcjonowanie. Problemy sensoryczne występują (wg różnych badań) u 80% do 98% osób z autyzmem, jednak u większości z nas raczej nie są to bardzo silne problemy.

Rodzaje problemów sensorycznych

Problemy sensoryczne można podzielić na kilka kategorii:

nadwrażliwość - kiedy bodźce płynące ze zmysłu są silniejsze niż powinny,
podwrażliwość - kiedy bodźce są słabsze niż powinny,
"biały szum" - bodźce które powstają mimo braku sygnału z zewnątrz, np. piszczenie lub szumienie w uszach, śnieg optyczny, poczucie gorąca na jakimś kawałku skóry który nie jest wcale cieplejszy
trudna do powstrzymania chęć doznawania niektórych bodźców - np. wąchanie ulubionych zapachów, dotykanie przedmiotów o ulubionej teksturze (lub np. futra kota), wydawanie lub powodowanie różnych dźwięków - jest to zjawisko ściśle powiązane ze stimmingiem
reakcje "odrzucenia" - nazywam tak reakcje kiedy jakiś zupełnie normalny bodziec powoduje gwałtowną reakcję ze strony układu nerwowego. Jako przykłady mogę podać:
- gwałtowna reakcja na delikatny dotyk, nawet jeśli to nie jest efekt zaskoczenia (ta reakcja jest odpowiedzialna za to że część autystycznych dzieci odtrąca każdą próbę przytulenia)
- instynktowne zaciśnięcie oczu i odwracanie głowy, gdy widzimy nawet nieduży rozbłysk światła
- gwałtowna reakcja na niektóre zapachy (skurczenie, zaciśnięcie płuc, wyrzucenie powietrza z płuc - trochę brakuje dobrych określeń na takie zjawiska)

Na Wikipedii jest dość duża lista możliwych problemów sensorycznych: Sensoryzmy

Desensytywizacja

W celu pomocy osobom z nadwrażliwościami sensorycznymi czasami stosuje się proces desensytywizacji sensorycznej, polegający na powolnym przyzwyczajaniu co coraz wyższych poziomów bodźców.

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
-Problemy sensoryczne to termin zbiorczy określający sytuację, kiedy jeden lub więcej zmysłów funkcjonuje w nietypowy sposób, zakłócając lub utrudniając funkcjonowanie osoby dotkniętej problemem, albo wręcz doprowadzając do [[Przebodźcowanie|przebodźcowania]] gdy bodźce są zbyt silne przez dłuższy okres czasu. Znane są przypadki wśród osób z [[Autyzm niskofunkcjonujący|autyzmem niskofunkcjonującym]] u których zmysły są do tego stopnia wrażliwe, że normalne codzienne bodźce powodują przeszywający ból (np. zwykła rozmowa, zwykły poziom światła) i praktycznie uniemożliwiają normalne funkcjonowanie.
+Problemy sensoryczne to termin zbiorczy określający sytuację, kiedy jeden lub więcej zmysłów funkcjonuje w nietypowy sposób, zakłócając lub utrudniając funkcjonowanie osoby dotkniętej problemem, albo wręcz doprowadzając do [[Przebodźcowanie|przebodźcowania]] gdy bodźce są zbyt silne przez dłuższy okres czasu. Znane są przypadki wśród osób z [[Autyzm niskofunkcjonujący|autyzmem niskofunkcjonującym]] u których zmysły są do tego stopnia wrażliwe, że normalne codzienne bodźce powodują przeszywający ból (np. zwykła rozmowa, zwykły poziom światła) i praktycznie uniemożliwiają normalne funkcjonowanie. Problemy sensoryczne występują (wg różnych badań) u 80% do 98% osób z [[Autyzm|autyzmem]], jednak u większości z nas raczej nie są to bardzo silne problemy.
+== Rodzaje problemów sensorycznych ==
 Problemy sensoryczne można podzielić na kilka kategorii:
 * nadwrażliwość - kiedy bodźce płynące ze zmysłu są silniejsze niż powinny,
 * podwrażliwość - kiedy bodźce są słabsze niż powinny,
 * "biały szum" - bodźce które powstają mimo braku sygnału z zewnątrz, np. piszczenie lub szumienie w uszach, [https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%9Anieg_optyczny śnieg optyczny], poczucie gorąca na jakimś kawałku skóry który nie jest wcale cieplejszy
-* trudna do powstrzymania chęć doznawania niektórych bodźców - np. wąchanie ulubionych zapachów, dotykanie przedmiotów o ulubionej teksturze (lub np. futra kota), wydawanie lub powodowanie różnych dźwięków - jest to zjawisko ściśle powiązane ze [[Stimming|stimmingiem]
+* trudna do powstrzymania chęć doznawania niektórych bodźców - np. wąchanie ulubionych zapachów, dotykanie przedmiotów o ulubionej teksturze (lub np. futra kota), wydawanie lub powodowanie różnych dźwięków - jest to zjawisko ściśle powiązane ze [[Stimming|stimmingiem]]
 * reakcje "odrzucenia" - nazywam tak reakcje kiedy jakiś zupełnie normalny bodziec powoduje gwałtowną reakcję ze strony układu nerwowego. Jako przykłady mogę podać:
-** gwałtowna reakcja na delikatny dotyk, nawet jeśli to nie jest efekt zaskoczenia
+** gwałtowna reakcja na delikatny dotyk, nawet jeśli to nie jest efekt zaskoczenia (ta reakcja jest odpowiedzialna za to że część autystycznych dzieci odtrąca każdą próbę przytulenia)
 ** instynktowne zaciśnięcie oczu i odwracanie głowy, gdy widzimy nawet nieduży rozbłysk światła
 ** gwałtowna reakcja na niektóre zapachy (skurczenie, zaciśnięcie płuc, wyrzucenie powietrza z płuc - trochę brakuje dobrych określeń na takie zjawiska)
-Problemy sensoryczne występują (wg różnych badań) u 80% do 98% osób z [[Autyzm|autyzmem]], jednak u większości z nas raczej nie są to silne problemy.
+Na Wikipedii jest dość duża lista możliwych problemów sensorycznych: [https://pl.wikipedia.org/wiki/Sensoryzmy Sensoryzmy]
-Na Wikipedii jest dość duża lista możliwych problemów sensorycznych: [https://pl.wikipedia.org/wiki/Sensoryzmy Sensoryzmy]
+== Desensytywizacja ==
+W celu pomocy osobom z nadwrażliwościami sensorycznymi czasami stosuje się proces [[desensytywizacja sensoryczna|desensytywizacji sensorycznej]], polegający na powolnym przyzwyczajaniu co coraz wyższych poziomów bodźców.